De gemeente Ede is al een tijdje in de ban van een eventuele verruiming van de winkeltijden. Kort gezegd: moeten de winkels op zondag open, ja of nee. Het is een delicaat onderwerp in onze gemeente. De politieke constellatie is op dit moment van dien aard, dat er wel een meerderheid in de gemeenteraad is die hiervóór stemt, maar de weerstand is groot. Niet alleen vanuit de kringen van de behoudende geloofsgemeenschappen. Ook veel kleine ondernemers voelen niet veel voor een verruiming van de winkeltijden. Met de invoering van de Winkeltijdenwet per 1 juli 2013 is het voor de gemeentes mogelijk geworden een eigenstandig beleid te voeren rondom de winkeltijden. En toen zijn dus ook de plaatselijke discussies begonnen. Het is echt zo'n onderwerp waaraan een politicus niet graag zijn vingers brandt. Politiek Den Haag heeft het met de invoering van de wet naar de gemeentes geschoven. Vervolgens komen die er ook niet uit. De oplossing: een referendum. Laten we het de burgers zelf maar vragen. Ik vind dat een zwaktebod. Ik denk dat de gemeente Ede het referendum alleen maar gebruikt om zich te kunnen verschuilen achter de burgers. Immers de vragen van het referendum zijn van dien aard, dat de gemeente er alle kanten mee uit kan. Bovendien is het een raadplegend referendum, hetgeen inhoudt dat de uitslag een advies is en niet bindend voor de gemeente. Ons democratisch bestel zit zo in elkaar dat besluiten bij meerderheden genomen worden. Als er een politieke meederheid is om de winkeltijden te verruimen, dan moet dat besluit in principe genomen kunnen worden. Echter, een samenleving besturen houdt ook in dat je serieus rekening houdt met de minderheid. Wat betreft dit onderwerp heeft de gemeente Ede te maken met een flinke minderheid, die in alle lagen van de bevolking aanwezig is. Ik vind het niet verstandig op dit moment de winkeltijden te verruimen. Het zorgt voor een onnodige aanscherping van de tegenstellingen. Onze Nederlandse en dus ook de Edese samenleving groeit vanzelf wel toe naar een verdere verdwijning van de zogenaamde zondagsrust met als gevolg dat over 5-10 jaar die hele discussie niet zo fel meer zal zijn en er qua winkeltijden waarschijnlijk veel meer variatie komt. En dan nog iets. Hoe consequent zijn we wat betreft de zondagsrust? Benzinestations aan de snelweg zijn open, elders de één wel, de ander niet. Musea zijn open, maar winkeltjes in de musea soms wél, soms niet. De bibliotheek in Ede is dicht, gemeenteloketten zijn dicht, restaurants zijn open. We doen allerlei klusjes in huis, maar grasmaaien toch maar niet. En de was buiten hangen ook maar niet. We hebben allemaal wel een argument om iets wél of niét op de zondag te kunnen doen. Of zoals mijn oude wijze moeder gisteren opmerkte: "De mens kan alles rechtbreien." Dat doet de gemeente Ede na het referendum ook.

Betsy

Jaap is vanochtend vertrokken naar Hernen, een klein dorp gelegen in het Land van Maas en Waal. Bij het gelijknamige kasteel is daar vandaag de jaarlijkse tuinmarkt. Door een misverstand stond hij niet op de deelnemerslijst, maar begin van de week bleek er toch nog een standplaats voor hem vrij te zijn. Jaap blij, want hij is vorig jaar ook in Hernen geweest en dat vond hij toen een mooie, bij hem passende markt. Niet iedere tuinmarkt is geschikt voor iedere kweker. Iedere markt heeft zijn eigen bezoekers en zijn eigen sfeer en die moeten een beetje overeenkomen met hetgeen je als kweker aanbiedt. Onze kwekerij probeert zich vooral te onderscheiden met bijzondere bolgewassen. In deze tijd van het jaar zijn dat de zomerboeiende bollen. Dahlia's en gladiolen kent iedereen. Wij proberen hierin dan de meer speciale exemplaren aan te bieden, zoals donkerbladige dahlia's en kleinbloemige gladiolen. Maar bij ons vindt u ook Crocosmia, Crinum, Tulbaghia, Nerine, Pleione, Bletilla en abessijnse gladiolen en Albuca. En natuurlijk species, cultivars en nieuwe zaailingen van de sterretjes (Rhodohypoxis, Hypoxis en Rhodoxis). Die laatsten zijn de soorten waarin Jaap al jarenlang met succes kruisingen verricht met als resultaat mooiere en langer bloeiende exemplaren. Een selectie van de sterretjes heeft hij vanochtend meegenomen naar Hernen. Onze kwekerij trekt geen groot publiek, maar wél een liefhebberspubliek. Zo is het ook op de tuinmarkten. Bij ons komt niet de massa, zoals bij de grote groencentra, die eenmaal per jaar balkon of terras volzetten met bloeiend spul en alles in het najaar weer in de kliko kieperen. Bij ons komen de mensen, die met liefde, aandacht en geduld met hun planten bezig zijn en daar graag met Jaap een praatje over maken. Het zijn de mensen die altijd weer iets nieuws op het gebied van planten willen proberen. En dus gaat Jaap ook met plezier naar tuinmarkten die daarvoor de goede sfeer en entourage hebben. Hernen is er één van. Info: http://www.tuinmarkthernen.nl.

Betsy

Boeren en tuinders hebben een prachtig beroep. Wat is er mooier dan zorgen voor een lekker karbonaadje, gezonde eieren, frisgroene groente, appels en een scala aan bloemen en planten, die onze omgeving van kleur en geur voorzien. Dit zijn allemaal de voordelen op kleine schaal, in onze nabije leef- en woonomgeving. Macro-economisch levert de Nederlandse land- en tuinbouw een geweldige prestatie met een exportwaarde van 80 miljard euro. Dat is ongeveer éénderde deel van de waarde van de totale Nederlandse export. Als je dan weet dat de Nederlandse economie en dus de Nederlandse samenleving draait bij de gratie van de export, dan is dat een reden te meer om trots en zuinig te zijn op de boeren en tuinders. Ik geloof nog steeds dat de burgers dat ook wel zijn. Zo niet de media. Het journaille heeft er een handje van om vooral negatieve en tendentieuze berichten de wereld in te sturen over b.v. de megastallen voor koeien en de bijendodende bestrijdingsmiddelen. Als je die artikelen goed leest, dan zie je dat ze doorspekt zijn met aannames en niet gefundeerde beweringen. Vaak worden persberichten van belangengroeperingen klakkeloos overgenomen als zijnde waarheden. Gelukkig hoef je als burger voor de informatievoorziening niet geheel en al afhankelijk te zijn van de media. Je kunt ook zelf op onderzoek gaan bij boeren of tuinders in de eigen omgeving. Ga eens bij ze op bezoek. Knoop een praatje aan over het boerenvak, over de kostprijs van het product, over de productiewijze, over de drijfveren. Er gaat een wereld voor je open als je je verdiept in het boeren- of tuindersvak. In de Gelderse Vallei is die mogelijkheid er deze week. Info: http://www.valleiboertbewust.nl.

Betsy

Al vanaf mijn lagere schooltijd lees ik graag. Kranten, tijdschriften, boeken en de laatste jaren natuurlijk ook op internet. Al het geschrevene heeft mijn aandacht. Dat betekent niet dat ik de dagen lezend doorbreng. Er zijn tijden dat ik hoogstens de krant lees. Maar er liggen wel altijd een paar boeken binnen handbereik. Zoals nu 'Steinz Gids voor de Wereldliteratuur'. Ik volg al een tijdje de weblog van Pieter Steinz 'Read Around the Globe', waarin iedere ochtend vroeg een nieuwe bijdrage wordt geplaatst. Zo nét na het ontbijt en het lezen van de krant, is dat meestal het eerste waar ik 's ochtends een paar minuten voor uittrek. Iedere dag een kleine bijdrage over een schrijver, een roman, een literair werk, een gedicht. En dat vaak geplaatst in de context van de tijd waarin het geschreven werd of vergeleken met ander werk van de schrijver of vergelijkbare boeken. Het is een dagkalender van de wereldliteratuur. Vandaag schrijft hij over de Franse schrijver Markies de Sade, die 275 jaar geleden werd geboren. Diens pornografische geschriften doorbreken tot op de dag van vandaag taboes en leiden nog steeds tot schokkende reacties bij lezers. De Gids voor de Wereldliteratuur schreef Steinz samen met zijn dochter Jet. Het is een lijvig naslagwerk van honderden pagina's waarin aan de hand van verhalen, overzichten, verwijzingen en kaarten de wereldliteratuur van een paar eeuwen in beeld wordt gebracht. Het boek is niet goedkoop, maar met een paar boekenbonnen haal je een interessante gids in huis, waaraan je jaren plezier kunt beleven. Info: http://www.pietersteinz.com

Ik moet nog even iets vertellen over picknickplaatsen. Of eigenlijk iets over die bezigheid in het algemeen. Picknicken lijkt een engels woord. Al gauw heb je dan het idee dat die term na de Tweede Wereldoorlog vanuit Amerika of Engeland naar Europa is overgewaaid, zoals dat met veel begrippen en woorden is gebeurd. Nederland en Europa waren immers vooral de eerste jaren na die oorlog helemaal gericht op het westen. Vaag herinnerde ik me dat in de Nederlandse en Engelse literatuur uit de achttiende en negentiende eeuw passages voorkwamen waarin families naar buiten trokken om zittend op de grond te lunchen, maar noemde men dat toen ook al picknicken? Tijd voor een klein onderzoekje mijnerzijds. Dat is tegenwoordig heel gemakkelijk. Een 5 minuten googelen (tien jaar geleden hadden we nog nooit van dit werkwoord gehoord) en je bent weer een heleboel informatie wijzer. Er zijn meerdere verklaringen in omloop. Zeker is in ieder geval dat al in de Middeleeuwen de grote jachtpartijen gepaard gingen met buitenmaaltijden en dat ook in de zestiende en zeventiende eeuw groepen (welgestelden of adel) aan de rand van het bos of in parken allerlei lekkernijen verorberden. Het personeel ging dan mee voor aan- en afvoer van etenswaren en eet- en drinkgerei. De meest plausibele verklaring met betrekking tot de herkomst van het woord picknicken voert terug naar de franse taal. Piquer betekent pakken. Dit samenvoegend met het woordje nique (kleinigheid) leidt al snel naar piquenique:: een kleinigheidje pikken of pakken. Naderhand is het woord verengelst naar picknick. Tegenwoordig eten we vaak buiten, al dan niet thuis. Maar dat is niet altijd een picknick. Bij een picknick is het toch echt de bedoeling om van huis meegenomen etenswaren en dranken op zijn minst met zijn tweeën elders in de vrije natuur te verorberen. Maar hoe vaak gaan we nog met de picknickmand op stap? Het is zo gemakkelijk om onderweg een broodje te pakken, een kop soep te nemen of een pannenkoek te eten. De horeca is immers altijd dichtbij. Wij hebben op zolder nog een echte grote picknickmand staan, lang geleden van familie op onze trouwdag gekregen. Ik bewaar er tegenwoordig mijn breikatoen in. Info: http://en.wikipedia.org/wiki/Picnic

Betsy